یکی از اصول حاکم بر اسناد تجاری، اصل غیر قابل استناد بودن ایرادات در مقابل سند تجاری میباشد طبق این اصل، اسناد تجاری به خودی خود معرّف طلب صاحب آن میباشند و روابط حقوقی كه ممكن است بین امضاكنندگان و ظهرنویسان موجود باشد و ادّعاهایی كه هر یك از آنها بر دیگری درباره معاملهای كه به صدور سند تجاری منجر شده است، در حقوق صاحب سند تجاری، تأثیری ندارد و سند تجاری گردش کرده و از طرف دارنده اصلی به دیگری منتقل شده و یک سند مستقل از رابطه حقوقی اصلی است .
بر اصل مزبور، استثنائاتی وارد است که عبارتند از:
1اشرایط شكلی سند:
اگر سند شرایط تعیینشده از سوی قانون را دارا نباشد، هر كسی میتواند ایراد بگیرد و بگوید این نوشته برات یا چک نیست؛ بنابراین اسناد تجاری باید واجد شرایط شكلی و صوری مقرّر در قانون تجارت باشد.
شرایطی كه به شكل و ظاهر سند مربوط میشود و عدم رعایت این شرایط، سند را از تجاری بودن و امتیازات خاص آن، از جمله مسئولیت تضامنی امضاكنندگان، اصل استقلال امضاها و عدم توجه به ایرادات خارج میسازد؛ مثلاً چنانچه در برات نام محالعلیه (براتگیر) ذكر نشده باشد، با توجه به مواد 223 و 226 قانون تجارت، مقررات مربوط به بروات تجاری در مورد آن جاری نخواهد شد؛ در این صورت، هر امضاكنندهای میتواند در مقابل دارنده با حسن نیّت یا حتی بدون حسن نیّت ایراد كند یا اگر در انتقال سند، مقررات ظهرنویسی رعایت نگردد، مسئولیتی متوجه ظهرنویس نخواهد بود؛ زیرا استفاده از تضمینات قانونی و امتیازات مربوط از سوی ذینفع، موكول به تنظیم و انتقال صحیح این اسناد است.
2جعل:
در صورتی که امضای مندرج در سند تجاری جعل شده باشد، امضاكننده سند تجاری، میتواند ادّعا كند كه امضای منتسب به او جعل شده و او این سند را امضا نكرده است و از پرداخت وجه سند خودداری کند
3حجر و عدم اهلیت امضاء کننده اسناد تجاری
4تهاتر دین ناشی از سند:
چهارمین ایراد، ایراد به تهاتر دین ناشی از سند است. عقل سلیم حكم میكند كه در روابط شخصی میان بدهكار برات و دارنده آن، اصل عدم توجه ایرادات كنار گذاشته شود.
5 سوء نیّت دارنده سند تجاری:
اصل عدم توجه به ایرادات و سایر حمایتهای قانونی، زمانی اعمال میشود كه دارنده سند، دارای حسن نیّت باشد. دارندهای دارای حسن نیّت است كه حین انتقال سند، به او از چگونگی روابط شخصی میان متعهّدین آن كه به اعتبار سند و مالكیت آن لطمه وارد میسازد، آگاهی نداشته باشد. بنابراین، در صورت آگاهی از عدم وجود رابطه حقوقی واقعی میان امضاكنندگان؛ مانند موردی كه امضای شخصی به عنوان صادركننده برات جعل شده و براتگیر نیز اعلام قبولی كرده باشد، دارنده نمیتواند از براتگیر مطالبه وجه كند؛ زیرا احراز سوء نیّت وی م بنی بر «دارا شدن غیر عادلانه» و به زیان براتگیر، روشن است و براتگیر میتواند علیه او طرح ایراد كند.
خیابان آفریقا خیابان قبادیان شرقی پلاک 17
ایران تهران میدان ونک
تلفن: 43000056 021
ایمیل:info@sabtefarda.com
وبسایت: sabtefarda.com
4789
Yonge Street, North York, ON
1Rean Dr , North York, ON
تلفن
1230 470 647 001
دبی بیزینس بی برج خالد خلیفه
تلفن
7340 170 58 00971