پرسشی که ممکن است در خصوص فروش مال موقوفه مطرح شود، این است که وجوه حاصل از فروش این اموال صرف چه اموری میشود؟ به این پرسش، میتوان اینگونه پاسخ داد که طبق ماده ۹۰ قانون مدنی، عین موقوفه در مورد جواز بیع، به «اقرب به غرض واقف» تبدیل میشود. «اقرب به غرض واقف» یعنی نزدیکترین و شبیهترین موضوع به آنچه مقصود واقف از وقف بوده است.
در موارد فروش و برای جایگزینی مال وقفی، مقصود واقف ملاک عمل است؛ بر این اساس، اگر در وقفنامه این امر را پیشبینی کرده باشد، طبق آن عمل میشود و اگر پیشبینی نکرده باشد به تعبیر فقهی و حقوق به «اقرب به غرض واقف» تبدیل میشود.
اگر جهت وقف، انتفاع موقوفعلیهم (عام یا خاص) از همان منفعت خاص بالقوه در عین موقوفه باشد، لازم است مالی شبیه به همان عین فروختهشده (تا آنجا که ثمن حاصل از فروش اجازه میدهد) جایگزین شود.
به عنوان مثال، اگر واقف اتوبوسی را وقف جابهجایی دانشجویان یک دانشگاه کند، با فرض اینکه فروش اتوبوس به دلیل بیم خرابی آن بوده باشد با ثمن حاصل از فروش چنین اتوبوسی ممکن است بتوان مینیبوسی خرید و برای جابهجایی دانشجویان همان دانشگاه به کار گرفت. اما اگر جهت وقف، انتفاع موقوفعلیهم (عام یا خاص) از عواید حاصل از بهکارگیری منافع عین موقوفه بوده باشد، آن وقت لازم است بدل چیزی باشد که عواید حاصل از بهکارگیری منافع آن هر چه نزدیکتر به عواید حاصل از بهکارگیری منافع عین موقوفه به فروشرفته باشد، مثل اینکه واقف درآمد سالانه حاصل از کارکرد یک اتوبوس را وقف پرداخت شهریه ۱۰ نفر دانشجویان یک دانشگاه کند. در این مثال با ثمن حاصل از فروش اتوبوس وقفی، باید مالی خرید که عواید حاصل از کارکرد آن هر چه نزدیکتر به رقم شهریه ۱۰ دانشجوی آن دانشگاه باشد.
در صورت فروش موقوفه، بدل یا عوضی بابت آن اخذ میشود که تمامی احکام وقف بر این بدل بار خواهد شد زیرا وضع مادی مال موقوفه تغییر یافته اما شخصیت حقوقی وقف و اعتبار وقفیت مال جایگزین کماکان باقی است. موقوفه عام شخصیت حقوقی دارد؛ همانگونه که ماده ۳ قانون اوقاف در این زمینه میگوید که موقوفه عام داراي شخصيت حقوقي است و متولي يا سازمان اوقاف حسب مورد نماينده آن است. بر این اساس باید گفت که موقوفه عام به عنوان یک شخصیت حقوقی دارای همه حقوق و تکالیفی است که قانون برای سایر اشخاص حقوقی پیشبینی کرده است.
به استناد ماده ۵۸۸ قانون تجارت، شخص حقوقی میتواند دارای تمامی حقوق و تکالیفی شود که قانون برای افراد قائل است، مگر حقوق و وظایفی که بالطبیعه، فقط انسان ممکن است دارای آن باشد؛ مانند حقوق و وظایف ابوت، بنوت، و امثال آن.
ثبت موقوفات
بر اساس ماده ۹ قانون اوقاف، سازمان اوقاف و امور خیریه در مورد تمامی موقوفات عامه و اماكن مذهبي اسلامي در صورت عدم اقدام متولي، حق تقاضاي ثبت و اعتراض و اقامه دعوي را دارد و اگر متولي طرف دعوي واقع شده باشد، ميتواند به عنوان ثالث وارد دعوي شود و در صورت محكوم شدن متولي بر حكم اعتراض كند. ذکر این نکته نیز خالی از لطف نیست که در تمامی موارد مذكور، سازمان اوقاف از پرداخت مخارج دادرسي و هزينههاي ثبتي و اجرايي معاف خواهد بود.
خیابان آفریقا خیابان قبادیان شرقی پلاک 17
ایران تهران میدان ونک
تلفن: 43000056 021
ایمیل:info@sabtefarda.com
وبسایت: sabtefarda.com
4789
Yonge Street, North York, ON
1Rean Dr , North York, ON
تلفن
1230 470 647 001
دبی بیزینس بی برج خالد خلیفه
تلفن
7340 170 58 00971
2 دیدگاه
سلام
مالیات بر درآمد حاصل از فروش بخشی از دارایی(زمین واملاک موقوفه)به چه نسبتی محاسبه میشود؟
سلام
به قانون مالیاتهای مستقیم مصوبه ی 1395 مراجعه نمایید.