گاه ممكن است شما مايل باشيد كه ملك خود را جهت استفاده در اختيار اشخاص ديگر قرار دهيد، بي آنكه مالكيت آنرا به افراد مزبور انتقال دهيد! قانون اين حق را براي شما تحت عنوان”حق انتفاع”به رسميت شناخته و بر آن آثار حقوقي متنوعي را مترتب ساخته است.
“حق انتفاع” در واقع حق بهره مندي و حق استفاده از منافع اموال غيرمنقول(املاك) و منقول است كه با استفاده از مال مذكور بقاء آن متصور باشد. اين حق مجزا از حق مالكيت مورد توجه قانون قرارگرفته و البته در شرع مقدس نيز به تبع تعارف اجتماعي آن، مورد تنفيذ و تأييد واقع گرديده است.
“منافع”يك ملك ممكن است داراي تنوع متعددي باشد. مثلاً منافع يك آپارتمان استفاده از آن بعنوان محل سكونت اشخاص است، و منافع يك باغ علاوه بر امكان سكونت، ثمرات اشجار و همچنين زراعت در آن، باشد.
كلمه “انتفاع” از ريشه “نفع” مأخوذ گرديده و معناي لغوي آن “بهره بردن شدن و سود جستن” است. “حق انتفاع” در حقوق بدين مفهوم است كه شخصي اجازه ميدهد كه شخص يا اشخاص ديگر ملك و يا مال او را در اختيار گرفته و از آن استفاده كنند بي آنكه مالك آن ملك محسوب گردند.
“حق انتفاع” ممكن است براي مدت معين و محدودي واگذار شود. مثلاً ممكن است شما آپارتمان خود را براي مدت ده سال براي سكونت در اختيار برادر خود قرار دهيد. در اين صورت از حق انتفاع مذكور بعنوان “حق رقبي” [رُ قْ با] ياد مي شود. واژه “رقبي” هم خانواده “رَقَبِه” بوده و در لغت عرب بمعناي چيزي است كه داراي حيطه و محيط است و بعبارت ديگر احصاء گرديده است. و در اصطلاح براي قطعه زمين مشخص استعمال مي گردد.
“حق انتفاع” ممكن است براي طول مدت حيات مالك و يا شخص منتفع واگذار گردد. بعنوان مثال فردي منزل خود را براي استفاده شخص ديگر براي مادامي كه خود زنده است و يا مادام حيات فرد منتفع، در اختيار وي قرار مي دهد. در اين صورت حق انتفاع واگذار شده را “حق عمري” [عُ مْ را] مي نامند.
در صورتي كه شما منافع ملك خود را براي سكونت در اختيار ديگري قرار دهيد، حق انتفاع واگذار شده را “حق سكني” [سُ كْ نا] مي نامند.
واگذاري حق انتفاع مي تواند معوض باشد و يا بصورت رايگان صورت پذيرد.
در صورت واگذاري حق انتفاع، مالك در مدت معينه حق رجوع نخواهد داشت مگر آنكه مدت معين نكرده باشد. در اين صورت در هر زمان مي تواند از اذن خود رجوع نمايد. در اين نوع واگذاري، حق انتفاع با فوت مالك، منقضي و رفع مي گردد.
!!! يكي از كاربردي ترين نكات واگذاري حق انتفاع در جايي است كه فردي مي خواهد ملك خود را بصورت قطعي به فرد ديگر واگذار كند و يا آنرا وقف نمايد، اما از سوي ديگر مايل است مادامي كه خود زنده است از آن ملك استفاده نمايد. در اين صورت ميتوان ضمن عقد لازم شرط نمود كه حق انتفاع ملك مزبور مادام حيات مالك در اختيار وي باشد. اين راهكار آنجا ارزش خود را به نمايش مي گذارد كه مالك چنين قصدي دارد لكن از يك سو انتقال ملك ملازمه بديهي با انتقال منافع آن دارد و مالك پس از انتقال نمي تواند خود همچنان از آن بهره مند گردد، و از سويي ديگر وصيت به انتقال ملك پس از فوت نيز در صورت اعتراض وراث، نمي تواند چنين خواسته اي را جامه عمل بپوشاند. در اينجا با حفظ حق انتفاع در ضمن انتقال، مالك براحتي و با اطمينان، به مقصود خود نايل مي گردد.
خیابان آفریقا خیابان قبادیان شرقی پلاک 17
ایران تهران
تلفن: 43000056 021
ایمیل:info@sabtefarda.com
وبسایت: sabtefarda.com
4789
4789Yonge Street, North York, ON
, North York, ON
تلفن
1230 708 647 001
دبی بیزینس بی برج خالد خلیفه
تلفن
7340 170 58 00971
6 دیدگاه
سلام پدرم دروصیت نامه عادی درجایی نوشته پول بانک و حیات خانه مادامیکه خودم هستم و زوجه ام حاجیه خانم یعنی مادرم اختیارحیات وپولها در دست خودمان است بعدازخودمان بعهده فرزندان پسر سهم پسرودخترسهم دخترمادرم بعدا زفوت پدرم ازمن خواست بخاطر حق انتفاع پدرنسبت به مادرم درخانه پدری بمانم وازمادرسالخورده وپیرم نگهداری کنم و نباید اجاره ای پرداخت کنم و بین من و مادرم هم قراردادی تازنده ماندن مادرم بسته شدوهردوما امضاء کردیم حال برادران وخو اهرم بعدازموافقت ماندن من درخانه پدری بعداز۱۵ از فوت پدرم ازمن طلب اجاره کرده اند ایابقیه وراث می توانند ازمن اجاره دریافت کنند برای همین منظورهم شکایت کرده اند
سلام
خیر، مادر شما مالک منافع بوده و با اذن ایشان در منزل سکونت داشته اید.
اما بعد از تاریخ فوت مادر نسبت به سهم الارث خود می توانند مطالبات داشته باشند.
با سلام
حدود چهل سال در منزلی که پدر مرحومم و خودم داخل آن زندگی کرده ایم و اکنون بدلیل وجود طرح دولتی ملک اینجانب مشمول طرح شده و شهرداری قصد تملک دارد سئوال بنده اینست که آیا بخاطر سکونت در یک محل حقی به اینجانب از منظر معنوی و یا اعتباری به اینجانب تعلق میگیرد ؟ لطفا” با ذکر نام حق ، مادۀ قانونی مربوطه را بیان نمایید . با تشکر از حضرتعالی
لازم بتوضیح است که ملک یک منزل مسکونی ( مشتمل بر یک واحد مسکونی آپارتمانی تک واحد ه واقع در طبقۀ اول) در موقعیت تجاری ( واقع در بر اصلی میدان پر تردد داخل محدودۀ شهری) با سند تفکیکی ششدانگ با کاربری مسکونی که در حال حاضر در طبقۀ فوقانی مغازه های تجاری واقع شده .در مورد کلمۀ حق منظورم حقی که در اثر مرور زمان وسکونت بمدت طولانی در یک مکان یا ملک داخل محدودۀ شهری میباشد مانند کسب اعتبار محلی که با شناخت اهل محل از ساکنان همجوار ایجاد میشود .
سلام
در صورتی که ملک مسکونی می باشد، حقی به خاطر سکونت بلند مدت ایجاد نمی گردد.
سلام و خسته نباشید می خواستم بدونم آیا اذن به انتفاع سکنی (دارای مدت تا پایان عمر)آیا حق سکونت از مالک را از بین می برد ؟ یعنی هردو هم مالک و هم منتفع می تواند از ملک برای سکونت استفاده کنند
سلام
بستگي به نوع اذن دارد، اگر مطلق به شخص حق واگذار گرديده مالك نميتواند خودش نيز استفاده كند.